Antyoksydanty to substancje chemiczne, które pomagają neutralizować szkodliwe, wolne rodniki w organizmie. Wolne rodniki są generowane podczas procesów metabolicznych organizmu, a także mogą pochodzić z czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska i palenie tytoniu. Nadmiar i długotrwałe działanie wolnych rodników przyczynia się do przyspieszenia procesów starzenia się komórek i rozwoju różnych chorób, takich jak choroby serca, niektóre rodzaje nowotworów, choroby neurodegeneracyjne, cukrzyca, miażdzyca. Zbyt duża ilość wolnych rodników odbija się też negatywnie na wyglądzie skóry, włosów i paznokci. Antyoksydanty chamują procesy przedwczesnego starzenia wzmagając produkcję kolagenu i elastyny.
Oto kilka najskuteczniejszych antyoksydantów, które warto uwzględnić w codziennej diecie:
- Witamina C: Najwięcej znajduje się w owocach cytrusowych, truskawkach, papryce, brokułach, natce pietruszki.
- Witamina E: Jest obecna w olejach roślinnych, orzechach, nasionach, szpinaku i innych zieleninach.
- Beta-karoten: Konwertuje się na witaminę A w organizmie i znajduje się w marchwi, dyni, batatach, szpinaku i innych warzywach i owocach o pomarańczowym i czerwonym kolorze.
- Selen: Jest pierwiastkiem śladowym, który działa jako składnik enzymów antyoksydacyjnych. Najwięcej znajduje się w orzechach brazylijskich, nasionach, rybach, jajkach.
- Flawonoidy: Znajdują się w największej ilości w owocach jagodowych takich jak porzeczki, borówki i jagody. Duże stężenia są też winogronach, cebuli, zielonej i czarnej herbacie, kakao, soi.
- Cynk: Jest minerałem istotnym dla zdrowego funkcjonowania układu odpornościowego i działa jako kofaktor wielu enzymów antyoksydacyjnych. Znajduje się w mięsie, orzechach, nasionach i produktach pełnoziarnistych.
- Likopen: Jest obecny w arbuzach, czerwonych paprykach i innych czerwonych i różowych warzywach i owocach. Duże ilości likopenu zawierają pomidory, a jego stężenie jeszcze wzrasta podczas gotowania.
- Koenzym Q10: Największe ilości można znaleźć w podrobach, tłustych rybach, produktach pełnoziarnistych. Jest rozpuszczalny w tłuszczach, więc dobrze łaczyć go z olejami. Łagodzi objawy klimakterium
- Astaksantyna: Uważana obecnie przez naukę za najsilniejszy antyoksydant w formie karotenoidów, wytwarzana z alg i planktonu o różowym zabarwieniu. Zawierają je też langusty, kraby i krewetki. Przenika barierę krew -mózg, działa silnie przeciwzapalnie i antyneurodegeneracyjnie. Jest jednym z najsilniejszych kardioprotektorów.
Wprowadzanie różnorodnych źródeł antyoksydantów do diety może przyczynić się do ochrony organizmu przed stresem oksydacyjnym. Sztuczna suplementacja powinna być stosowana ostrożnie, a najlepiej byłoby uzyskać większość składników odżywczych z różnorodnej i zrównoważonej diety. Zawsze zaleca się skonsultowanie się z lekarzem lub dietetykiem przed wprowadzeniem zmian w diecie lub stosowaniem suplementów.
